Χάινριχ Μπελ (Heinrich Theodor Boll): "Οι Απόψεις ενός κλόουν"



Τίτλος: Οι Απόψεις ενός κλόουν
Πρωτότυπος τίτλος: Ansichten eines Clowns
Συγγραφέας: Heinrich Theodor Boell
Μετάφραση: Τζένη Μαστοράκη
Εκδόσεις: γράμματα
Χρονολογία έκδοσης: 1986
Πρώτη έκδοση: 1963
Αριθμός σελίδων: 247


Λίγα λόγια για το συγγραφέα…

Ο Χάινριχ Μπελ (Heinrich Theodor Boll, 1917-1985) ήταν Γερμανός πεζογράφος, κάτοχος του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας 1972, « γιατί η γραφή του, η οποία χάρη στον συνδυασμό μιας ευρείας προοπτικής για την εποχή της και μιας ευαίσθητης πλευράς, συνέβαλε στην ανανέωση της Γερμανικής λογοτεχνίας».

Γιος επιπλοποιού, από καθολική και αντιναζιστική οικογένεια, πολέμησε στο ρωσικό και σε άλλα μέτωπα στα έξι χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τραυματίστηκε αρκετές φορές και αιχμαλωτίστηκε από τους Αμερικανούς.Μαθητευόμενος σε βιβλιοπωλείο, σπούδασε φιλολογία στο πανεπιστήμιο της Κολωνίας. Τα έργα του άρχισαν να δημοσιεύονται το 1947.
Στα πρώτα απ’ αυτά περιγράφει την άθλια ζωή των στρατιωτών κατά την διάρκεια του πολέμου, ενώ στη συνέχεια η κριτική του στράφηκε στις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της σύγχρονής του Γερμανίας.Στα αριστουργήματα του συγκαταλέγονται Οι απόψεις ενός κλόουν, Η χαμένη τιμή της Κατερίνας Μπλούμ και το Πολυπρόσωπη σύνθεση με μια κυρία.


Υπόθεση


Η υπόθεση αυτού του βιβλίου είναι αρκετά απλή αλλά ταυτόχρονα περιεκτική.

Ο Χανς Σνηρ μας διηγείται, σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, πως είναι ένας μονογαμικός άνθρωπος που έχει μια σπάνια ικανότητα να μυρίζει μέσω τηλεφώνου την αναπνοή των συνομιλητών του. Γόνος μεγάλης και πλούσιας γερμανικής οικογένειας, κάποια στιγμή εγκαταλείπει το πατρικό του μαζί με τα πλούτη και τις ανέσεις, για να γίνει κλόουν. Ένας περιπλανώμενος κωμικός που δίνει παραστάσεις από πόλη σε πόλη, με μοναδική συντροφιά τον μεγάλο και μοναδικό του έρωτα, την Μαρί.
Δυστυχώς όμως η Μαρί κάποια στιγμή τον εγκαταλείπει και φεύγει με έναν άλλο άντρα. Ο Χανς δεν μπορεί να ξεπεράσει τον χωρισμό αυτό και μοιραία πέφτει στο αλκοόλ και την αυτοκαταστροφή.

Το βιβλίο λοιπόν είναι σχεδόν ένα εγχειρίδιο ενάντια στην υποκρισία των ανθρώπων.

Ο Χανς είναι ένας κλόουν ο οποίος έχει ουσιαστικά το χάρισμα να βλέπει πίσω από τις μάσκες της καθημερινότητας των ανθρώπων, την ματαιοδοξία, την υποκρισία και τον πομπώδη φαρισαϊσμό τους (η αλληγορία της υπερφυσικής όσφρησης). Παράλληλα κρύβει την δική του τραγικότητα πίσω από την μάσκα του κλόουν, γιατί ο Χανς Σνηρ είναι ένας τραγικός χαρακτήρας.

Αυστηρά μονογαμικός χωρίς την μοναδική γυναίκα που αγάπησε, αποστασιοποιημένος από την θρησκεία αλλά με έναν κλειστό κύκλο που απαρτίζεται από φανατικούς καθολικούς (οικογένεια, φίλοι, γνωστοί) και τραυματισμένος σωματικά στο γόνατο, αδύναμος πλέον να δημιουργήσει επί σκηνής.
Ο πόνος του είναι ψυχικός και σωματικός. Ο Χάινριχ Μπελ χτίζει τον χαρακτήρα του Κλόουν επηρεασμένος σε μεγάλο βαθμό, κατ’ εμέ, από τον Τσάρλι Τσάπλιν.

Χτίζει έναν χαρακτήρα τραγικό, που όμως μέσα σε όλη του αυτή την δυστυχία δεν χάνει το χιούμορ του και την διάθεση του για αυτοσαρκασμό. Τον ενοχλεί η υποκρισία του κλήρου, η υποκρισία της μπουρζουαζίας, η υποκρισία των συγγενών του και βέβαια η υποκρισία και η ημιμάθεια των ανθρώπων της τέχνης.Ο συγγραφέας, εκτός των άλλων, μας θυμίζει συνέχεια την δυστυχία της απώλειας και πως ο χρόνος επιδρά πάνω στους ανθρώπους. Τα χαμένα πρόσωπα στοιχειώνουν τις αναμνήσεις και εμφανίζονται σαν φαντάσματα για να δηλώσουν την παρουσία τους.

Τι μπορεί να κάνει όμως ένας άνθρωπος που η ηθική του είναι εκ διαμέτρου αντίθετη με αυτήν της κοινωνίας;

Απολαυστικό λοιπόν ανάγνωσμα που κάποιες φορές φωνάζει για την υποκρισία γύρω μας...

Στα αρνητικά του βιβλίου οι εκδόσεις.
Για άλλη μια φορά "τα γράμματα" βάζουν ένα άσχετο εξώφυλλο που κάλλιστα θα ταίριαζε στο νήμα μας "Εκδότες που δεν διάβασαν το βιβλίο" και βέβαια η περίληψη που είναι γεμάτη σπόιλερς...
:ωιμέ:
 
Last edited by a moderator:
Μπράβο Δε Κιντ, πολύ ωραία παρουσίαση!! Μου κίνησες το ενδιαφέρον για το βιβλίο, έχω την εντύπωση πως θα μου αρέσει και θα μου ταιριάξει - θα το διαβάσω λοιπόν άμεσα και θα επιστρέψω με εντυπώσεις :)

Εμένα πάντως μου φαίνεται όμορφο το εξώφυλλο!
 
Last edited:
Τι ιδιαίτερη πλοκή!! Μου κέντρισε το ενδιαφέρον!

Πάντως, η πρώτη μου σκέψη μόλις είδα το εξώφυλλο είναι ότι είναι ωραίο και θυμίζει πίνακα.
 
Σας ευχαριστώ κορίτσια!!!

Χήκλιφ νομίζω είναι στο στυλ που σου αρέσει!!!

Μεταλλαγμένη είναι σίγουρος πως δεν θα θες να το αφήσεις απο τα χέρια σου!!
Το εξώφυλλο ωραίο είναι αλλά ξεκάρφωτο...
 
Last edited:
Μπράβο Νικόλα, αν έκανα ποτέ κάποια παρουσίαση πιθανότατα θα ήταν γιαυτό το βιβλίο, μιας και με ακολουθεί από κοντά πολλά χρόνια τώρα. Τόσο πυκνό και άψογο από την αρχή ως το τέλος. Κρίμα που ο Μπέλ δεν είναι πια της "μόδας" σίγουρα πάντως είναι μια απολαυστική εμπειρία να τον διαβάζεις ξανά και ξανά. Ο Χάνς ήταν ,είναι και θα είναι ο απόλυτος αντιήρωας μου.
 
Μια σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια!! Το βιβλίο είναι εκπληκτικό!!

Κι εγώ το ανακάλυψα τυχαία, μιας και όπως είπες ο συγκεκριμένος συγγραφέας δεν είναι από τους πολύ "μοδάτους":).
Υπάρχουν σημεία στο βιβλίο που και γω τα ξαναδιαβάσω...

Πχ Η συνομιλία με τον πατέρα του αλλά και τα σημεία που ξεγυμνώνει τους κληρικούς και την καλά "μασκαρεμένη¨τους υποκρισία...
 
Φαίνεται πολύ καλό Νικόλα, μπράβο σου. Να σου πω κάτι,

Ο Χανς είναι ένας κλόουν ο οποίος έχει ουσιαστικά το χάρισμα να βλέπει πίσω από τις μάσκες της καθημερινότητας των ανθρώπων, την ματαιοδοξία, την υποκρισία και τον πομπώδη φαρισαϊσμό τους
Με τράβηξε πολύ αυτή φράση. Πως όμως το κάνει αυτό ο κλόουν; Θέλω να πω δηλαδή, το χάρισμα του είναι υπερφυσικό ή είναι τρομερά ευφυής;
 
Διάβασε αν θες και "το ψωμί των πρώτων χρόνων" του Μπέλ,το τελειώνεις σε μια νύχτα. Ο Μπέλ είναι μοναδικός στο να κεντάει με λεπτό αλλά αιχμηρό τρόπο τα συναισθήματα των ανθρώπων συνήθως στην καθημερινότητά τους ενώ υποφέρουν: από την πείνα,από την ανέχεια,από την έλλειψη κατανόησης,από τα γυρίσματα της τύχης.Και είναι απόλυτα κινηματογραφικός.Στο βιβλίο που αναφέρω υπάρχει μια σκηνή συνάντησης ενός ζευγαριού σε ένα εστιατόριο.Ο τρόπος που περιγράφει τα βλέμματα,το σερβίρισμα του τσαγιού το άναμμα του τσιγάρου και τον αναπόφευκτο χωρισμό είναι αξέχαστος .Αν πέσει στα χέρια σου και σου αρέσει,κάντο βρε Νικόλα παρουσίαση να το διαβάσουν κι άλλοι...!!:)
 
Διάβασε αν θες και "το ψωμί των πρώτων χρόνων" του Μπέλ,το τελειώνεις σε μια νύχτα. Αν πέσει στα χέρια σου και σου αρέσει,κάντο βρε Νικόλα παρουσίαση να το διαβάσουν κι άλλοι...!!:)
Μπήκε ήδη στα υπόψη!! 126 σελιδούλες θα είναι τέλειο. Όταν το διαβάσω θα το παρουσιάσω!!
Βέβαι μπορείς και συ να του κάνεις μια παρουσίαση!!!

Πως όμως το κάνει αυτό ο κλόουν; Θέλω να πω δηλαδή, το χάρισμα του είναι υπερφυσικό ή είναι τρομερά ευφυής;
Το χάρισμά του Χρήστο είναι μια αλληγορία που βοηθάει στην ροή της υπόθεσης.
Μην φοβάσαι, δεν έχει φαντάσματα και άλλα υπερφυσικά :)))

Το βιβλίο είναι ακριβώς στο στυλ σου! Μα ακριβώς λέμε! Θυμίζει βιβλία του Σάμπατο και του Τσβάιχ!!
Θα με θυμηθείς!! :ναι:
 
Μην φοβάσαι, δεν έχει φαντάσματα και άλλα υπερφυσικά :)))
Έχω γίνει γραφικός.:))))

Το βιβλίο είναι ακριβώς στο στυλ σου! Μα ακριβώς λέμε! Θυμίζει βιβλία του Σάμπατο και του Τσβάιχ!!
Θα με θυμηθείς!! :ναι:
Εννοείς ψυχογραφικό, ε; Μ'έψησες φίλε, θα το πάρω.
 
Νικόλα πολύ καλά παρουσιάζεις μία ιδιαίτερη προσωπικότητα όπως φαίνεται ότι είναι ο κλόουν, μοιάζει αρκετά με το "Σίλας Μάρνερ" της Τζορτζ Έλιοτ!!!

Πιστεύω ωστόσο πως εκεί που πέτυχες διάνα είναι ο παραλληλισμός με τον Τσάπλιν!!!. Αυτό μου φτάνει για να προσέξω το έργο!!!
 
Μπου καλήμερα!!!

Πραγματικά αισθάνθηκα διαβάζοντας το βιβλίο όπως αισθανόμαστε όλοι όταν παρακολουθούμε τις ταινίες του Τσάπλιν.
Δλδ ήξερα αν πρέπει να γελάσω ή να μελαγχολήσω...

Χωρίς να έχω διαβάσει τον Σίλας Μάρνερ (που είναι στα προς ανάγνωση), θεωρώ ότι λόγω εποχής ο Μπελ θα είναι λιιιιιιιιγο πιο άμεσος!!

Εν κατακλείδι, πραγματικά πιστεύω πως θα σου αρέσει πολύ και ότι αν το διάβαζες πριν από μένα θα την είχες κάνει ήδη την παρουσίαση:)
 
Το είχα ξεκινήσει πριν λίγο καιρό, καθώς όμως δεν ήμουν στην κατάλληλη διάθεση δεν προχώρησε η ανάγνωση, τώρα το ξανά έπιασα στα χέρια μου και είμαι περίπου στη μέση. Οι εντυπώσεις μου μέχρι στιγμής: το βιβλίο μου αρέσει πολύ, ωστόσο ομολογώ πως ο πρωταγωνιστής δεν μου είναι συμπαθής, ούτε ακριβώς αντιπαθής και αυτή η αμφιθυμία μου απέναντι του μου προκαλεί σύγχυση. Έχω την αίσθηση πως όλα στον τρόπο που μας δίνει την ιστορία του με ωθούν να τον συμπαθήσω, ότι αυτό αναμένεται από τον αναγνώστη - πρέπει να τον αγγίξει η τραγικότητα του αντιήρωα... αυτό λοιπόν περίμενα κι εγώ, όμως κάτι με εμποδίζει.

Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής με ενοχλεί η σχέση του με την Μαρί και η στάση του απέναντί της - τουλάχιστον όπως διαφαίνεται μέσα από την αφήγηση (εφόσον όλα τα βλέπουμε διυλισμένα μέσα από τα μάτια του Χανς) έως το σημείο που βρίσκομαι. Μπορεί στην πορεία να αποκαλυφθεί κάτι που θα μου προσφέρει διαφορετική οπτική των γεγονότων και τότε να αλλάξω γνώμη, προς το παρόν πάντως μου δίνει την εντύπωση παθητικά επιθετικού ανθρώπου, έμμεσα χειριστικού και εγωκεντρικού.
Από το πώς αποφάσισε να την 'αποπλανήσει' επειδή έπρεπε ( ; ) να την κάνει δική του με ή χωρίς την συγκατάθεση της (ευτυχώς που η ίδια δεν φάνηκε να ξέρει τι θέλει - τουλάχιστον σε εκείνη την ηλικία και έτσι η αποπλάνηση δεν κατέληξε να είναι βιασμός... δεν μπορώ όμως να μην προβληματίζομαι για το πώς θα αντιδρούσε αν βρισκόταν αντιμέτωπος με ένα ξεκάθαρο, σθεναρό "Όχι") άρχισα να διακρίνω αυτή του την πλευρά.

Ακόμη κι αν προσπεράσω το συγκεκριμένο, δεν μπορώ να μην σταθώ στην εγωιστική του απόφαση να της στερήσει το απολυτήριο επειδή απλώς δεν μπορούσε να περιμένει... ( ; ) ή μήπως επειδή ο ίδιος δεν ενδιαφερόταν για το σχολείο χρειαζόταν και την δική της επιβεβλημένη αδιαφορία - έτσι, για να βρίσκονται στην ίδια θέση (μόνο που εκείνη δεν την επέλεξε). Και δεν αγγίζω καν τον τρόπο με τον οποίο εκμεταλλεύτηκε την εμπιστοσύνη του πατέρα της γνωρίζοντας τους κόπους και τις στερήσεις του για να μπορέσει η Μαρί να τελειώσει το σχολείο.

Έπειτα όφειλε να της αρέσει ο Γκρινιάρης και όχι το σκάκι επειδή έτσι ήθελε ο Χανς (ομολογεί μάλιστα πως καταλάβαινε ότι έπαιζε μόνο για χάρη του) ενώ αδιαφορούσε για τις εσωτερικές της ανάγκες και τις αντιμετώπιζε με επιδεικτική συγκατάβαση φροντίζοντας να καταπνίγει κάθε προσπάθεια αυτοέκφρασης από μέρους της στην τόσο αφοσιωμένη και δήθεν ανιδιοτελή αγάπη του ώστε να φαίνεται πως αυτός της δίνει τα πάντα και η Μαρί είναι η παράλογη - αχάριστη - έλεος! Εν ολίγοις, κάθε τι που δεν τον συμπεριλάμβανε ή απλώς δεν τον ενδιέφερε έπρεπε να θυσιαστεί στις επιθυμίες του Χανς και στις δικές του ανάγκες: να (κατ)έχει την Μαρί και να είναι κλόουν.

Ξέρω πως οι περισσότεροι μάλλον θα διαφωνήσουν με τα παραπάνω, αλλά αυτός είναι ο τρόπος - σωστός ή λανθασμένος - που εγώ αντιλαμβάνομαι τον ήρωα μέσα από τις πράξεις του, σύμφωνα με τα δικά μου κριτήρια. Κατά τα άλλα συνεχίζω με μεγάλο ενδιαφέρον ως προς την κατάληξη και μέχρι τότε ελπίζω να μου αλλάξει αυτή την εικόνα επειδή θέλω να τον συμπαθήσω. Θα επιστρέφω μόλις το τελειώσω.
 
Last edited:
Χήκλιφ μου αρέσει πολύ η οπτική σου γωνια!!!

Να σου πω την αλήθεια κι εμένα δεν μου άρεσε η σχέση του με την Μαρί και βλέπω περίπου για τους ίδιους λόγους που γράφεις κι εσύ...

Πιστεύω πως όσο προχωράει το βιβλίο θα συνεχίζεις να έχεις ανάμικτα συναισθήματα για τον Χανς!
Περιμένω την ολοκληρωμένη σου άποψη!!!
 
Το τελείωσα προχθές όμως άφησα λίγο χρόνο ώστε να ωριμάσει μέσα μου πριν γράψω εδώ - Δε Κιντ είχες δίκιο, η αμφιθυμία απέναντι στον Χανς παραμένει...

Σε ολόκληρο το βιβλίο 'ακούμε' τον βασικό χαρακτήρα να στηλιτεύει την υποκρισία που τον περιβάλλει, και πράγματι αποτυπώνει με τόση ενάργεια μέσα από τις οξυδερκείς σαρκαστικές παρατηρήσεις τον διεφθαρμένο του περίγυρο που ένιωσα έντονη απέχθεια κυρίως για τους γονείς του. Μόνο για το γεγονός ότι μεγάλωσε δίπλα σε τέτοιους ανθρώπους, άξιζε να του συγχωρήσει κανείς τα πάντα. Κάτι όμως που με δυσαρέστησε (πέρα από τα όσα είπα παραπάνω για την σχέση του με την Μαρί) ήταν ότι διέκρινα μια αντίφαση ανάμεσα στα λόγια και τις πράξεις του. Έχω την αίσθηση πως δεν ήταν απόλυτα συνεπή μεταξύ τους.

Παρά την λεκτική περιφρόνηση όλων εκτός της Μαρί (στην οποία όμως φερόταν σχεδόν άθλια δίχως καν να το συνειδητοποιεί) αντί να τους διαγράψει ολοκληρωτικά από την ζωή του και να συνεχίσει αυτοδύναμος (και αξιοπρεπής) προσπαθεί διαρκώς να αποσπάσει οτιδήποτε από οποιονδήποτε χωρίς να τον ενδιαφέρει πόσο χαμηλά θα πέσει. Κατανοώ πως τον διακατείχε μια διαρκής εσωτερική οργή που πήγαζε από συσσωρευμένη πικρία - ένιωθε βαθιά αδικημένος καθώς στερήθηκε τα αυτονόητα ενώ οι δικοί του παρείχαν αφειδώς την προστασία τους στους διάφορους εκμεταλλευτές που λυμαίνονταν το σπίτι τους. Θεωρούσε λοιπόν πως έχει κάθε δικαίωμα να αρπάξει ό,τι μπορεί ως ελάχιστη αποζημίωση για τα χρόνια συναισθηματικής και υλικής μιζέριας που έζησε δίπλα τους, ωστόσο ακριβώς εξ'αιτίας του απάνθρωπου τρόπου με τον οποίο τον αντιμετώπισαν τη στιγμή που τους χρειάστηκε περισσότερο και την επακόλουθη, δικαιολογημένη απαξίωση που εκφράζει γι'αυτούς θα περίμενα και θα εκτιμούσα ως πιο έντιμη και ευθεία μια διαφορετική στάση. Επιπλέον φτάνει κάποιες φορές στο σημείο να εκμεταλλευτεί ο ίδιος ανθρώπους που του φέρθηκαν καλά (όπως με την ποταπή συμπεριφορά του απέναντι στον Έντγκαρ που ήταν ίσως ο μόνος αληθινός φίλος του)

Όπως και να'χει ήταν πολύ ενδιαφέρων χαρακτήρας με ψυχοσύνθεση απλή και ακατέργαστη, σχεδόν παιδική αλλά περίπλοκη ταυτόχρονα, καθώς και μία ανόθευτη αθωότητα που δεν μπορεί να οριστεί ως καλή ή κακή.

Το τέλος ήταν πολύ δυνατό και συνεπές προς την σταθερά αυτοκαταστροφική πορεία που ακολουθεί από την αρχή ο ήρωας. Η ολοκληρωτική παραίτηση από τον εαυτό του και το μέλλον του και η απέκδυση κάθε ίχνους υπερηφάνειας εκδηλώνεται τόσο τραγικά που δεν κατάφερα να μην αισθανθώ λύπη για εκείνον. Η αποσιώπηση μιας σαφέστερης κατάληξης από τον συγγραφέα, την κάνει να αιωρείται ακόμα πιο ζοφερή και αφού κλείσει κανείς το βιβλίο συνεχίζει να βασανίζει τη σκέψη του και να την στοιχειώνει...
Ένα τραγικό υπαρξιακό ανάγνωσμα, διεισδυτικό, άμεσο και ανθρώπινο που το προτείνω σε όλους και που δίχως την εξαιρετική παρουσίαση εδώ πιθανότατα να μην το είχα ανακαλύψει.
 
Last edited:
Χήθκλιφ, ξέρεις ότι μου αρέσει πάντα πως προσεγγίζεις ένα βιβλίο και η συζήτηση πάνω σε αυτό!!

Συμφωνώ πως το οικογενειακό περιβάλλον του Χανς διαμόρφωσε αυτόν τον κλόουν με την αδιαφορία και την αυτοκαστροφικότητα. Όμως θεωρώ πως το περιστατικό που τον σημάδεψε ήταν αυτό που περιγράφει στις πρώτες κιόλας σελίδες του βιβλίου .

Ο θάνατος της αδελφής του σε έναν πόλεμο που ο ίδιος δεν καταλάβαινε καλά καλά, και όπως φάνηκε στην συνέχεια ούτε οι ίδιοι οι γονείς του...

Επίσης συμφωνώ ότι η συμπεριφορά του προς τον Έντγκαρ ήταν απαράδεκτη, αλλά από την άλλη εκεί φαίνεται ο ενδιαφέρον χαρακτήρας του κλόουν!!!

Το τελος...

Ήρθε απλά και επιβεβαίωσε, κατ' εμέ, την ήδη προδιαγεγραμμένη πορεία του Χανς...
Η μελαγχολία του σταθμού των τρένων είναι κάτι που και εμένα ανέκαθεν με επηρέαζε... Το ανοιχτό τέλος του βιβλίου νομίζω κι εμένα θα με στοιχειώνει κάθε φορά που θα το ξαναπιάνω στα χέρια μου. Γιατί έχω σκοπό να το ξαναπιάσω...
 
Δε Κιντ συμφωνώ απόλυτα για το γεγονός που λες ότι τον επηρέασε

(όπως πιστεύω ότι τον επηρέασε όχι στον ίδιο βαθμό, αλλά σημαντικά το περιστατικό με την έκρηξη και το 'αναλώσιμο' ορφανό παιδί) απλώς για μένα συγχωνεύτηκε με το γενικότερα νοσηρό οικογενειακό περιβάλλον και τις επιπτώσεις που είχε αυτό στην ψυχολογία του. Το στοιχείο που στιγμάτισε τον παιδικό ψυχισμό του ως προς τον θάνατο της Εριέτας περισσότερο κι από την ίδια την φρίκη του θανάτου πιστεύω ότι ήταν η απάνθρωπη απόφαση των γονιών του, η τρομερή επίγνωση πως εκείνοι επέλεξαν συνειδητά να στείλουν το παιδί τους σε αυτό το πρόωρο και άδικο τέλος και ακόμα χειρότερα πως θα μπορούσε να είναι ο ίδιος στην θέση της. Η μετέπειτα ψυχρή αποδοχή του γεγονότος από μέρους τους "και η ζωή συνεχίζεται" στάση τους ήταν κάτι με το οποίο δεν μπορούσε να συμβιβαστεί και τον εξωθούσε διαρκώς στα άκρα
 
Last edited:
Αυτή η φράση που είπες Χήθκλιφ... "Η ζωή συνεχίζεται"... Πόσο μα πόσο μας προσγειώνει πολλές φορές στην πραγματικότητα...:ναι:
 
Πάντως εγώ βρήκα πολλές ομοιότητες με το φύλακα στη σίκαλη.
Και οι δύο είχαν χάσει αδερφό ή αδερφή. Και οι δύο δεν αγαπούσαν παρά ενα μόνο πρόσωπο (ο ένας αδελφικά τη Φοίβη και ο άλλος ήταν ερωτευμένος με τη Μαρί). Και οι δύο αντικοινωνικοί και αντιήρωες.
 
Top